2018 yılı Ramazan tatilinde emekli ikramiyesi ile 216 ABD doları alınabiliyorken, 2024 yılı Şubat ayında bu miktar 98 dolara düştü. Aynı dönemde benzin miktarı da 161 litreden 74 litreye düştü.
Emeklilere yılda iki kez ödenen bayram ikramiyesi 2024 yılı için 2 bin liradan 3 bin liraya çıkarıldı. 2018 yılında yürürlüğe giren bayram ikramiyesi enflasyon nedeniyle hızla eridi. Büyük ikramiyenin satın alma gücü; Dolar, asgari ücret ve benzinle karşılaştırıldığında muazzam düşüş açıkça görülüyor.
Peki emeklilere yönelik tatil ikramiyesi yıllar içinde nasıl değişti? Bayram ikramiyesi dolar bazında nasıl düştü?
İlk karşılaştırma tatil ikramiyeleri ile enflasyon arasındadır. 2018 yılında bayram ikramiyesi bin liraydı. Bu miktar yüzde 200 artarak 3 bin liraya çıktı.
Ramazan Bayramı Haziran 2018’de kutlandı. Haziran 2018 ile Ocak 2024 (en son açıklanan enflasyon) arasında tüketici fiyat endeksi (TÜFE) %455 olarak gerçekleşti. Tatil ikramiyeleri son 6 yılda yüzde 200 artarken tüketici fiyatları yüzde 455 arttı.
Bu durumda Ocak ayında emekli ikramiyesinin 5 bin 550 TL olması gerekiyordu. Ancak 2024 yılında Ramazan Bayramı Nisan ayında olacaktır. Dolayısıyla enflasyon oranının bu üç ayda daha da artması bekleniyor.
Emekli ikramiyeleri asgari ücretin üzerinde eridi
Asgari ücret Türkiye’de en önemli göstergelerden biri. 2018 yılında emekli ikramiyesi 1.000 TL iken aylık net asgari ücret 1.603 TL oldu.
2024’te emekli ikramiyesi 3 bin lira olacak, asgari ücret ise 17 bin liraya çıkacak.
Emekli ikramiyesinin asgari ücrete oranı bu düşüşü çok daha net gösteriyor. 2018 yılında emeklilik ikramiyesi asgari ücretin yüzde 62’siydi. Bu oran her yıl giderek azalmıştır.
2020’de yüzde 43’e düşen oran, 2022’de yüzde 23’e düştü. 2023’te emekli ikramiyesinin asgari ücrete oranı yüzde 20 iken, 2024’te bu oran yüzde 18 oldu.
Emekli ikramiyesi ile asgari ücret arasındaki oran 2018 yılında da korunsaydı (%62,4) 2024 yılında ikramiye tutarının 10 bin 609 lira olması gerekirdi.
Emeklilik ikramiyesi 216 dolardan 98 dolara düştü
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre dolar kuru 2018 Haziran ayında 4,63 lira oldu. 26 Şubat 2024 itibarıyla ise aylık ortalama 30,66 lira oldu.
Bu durumda 2018 Ramazan tatilinde emekli ikramiyesi olarak 216 dolar alınabiliyorken, Şubat 2024’ten itibaren bu miktar 98 dolara düştü.
Bonusla alınan benzin 161 litreden 74 litreye düştü
Emekli ikramiyesi ile alınan akaryakıt miktarı da önemli ölçüde azaldı. Türkiye Petrolleri (TP) verilerine göre Haziran 2018’de kurşunsuz benzinin litre fiyatı 6,22 TL oldu. Şubat 2024’te benzinin litresi 40,45 TL’ye ulaştı.
Bu durumda 2018 Ramazan bayramında emekli ikramiyesi ile 161 litre benzin almak mümkün olurken, 2024 Şubat ayında 74 litre benzin almak mümkün olacak.
En düşük emekli maaşının asgari ücrete oranı da son yıllarda hızla düştü. 2003 yılında en düşük işçi emekli maaşının (4a) asgari ücrete oranı 1,47 idi. Bu oran 2023’te 0,71 iken 2024’te 0,61’e düştü.